İş Güvenliği Uzmanı

---

İş güvenliği; işyerinde, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önleyerek ve mevcut şartları iyileştirerek güvenli çalışma ortamı oluşturmak amacıyla yapılan bilimsel ve sistemli çalışmalar bütünüdür. İş güvenliği uzmanı, işyerlerinde iş güvenliğinden sorumlu teknik kişidir. 2003 yılı itibariyle, iş kanunu kapsamında işyerlerine iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu getirildi.

İş güvenliği uzmanı; üniversitelerin mühendislik, mimarlık, fen edebiyat fakültelerinden veya iş sağlığı ve güvenliği bölümünden mezun olduktan sonra mesleği icra edebilmek için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından sınava tabi tutularak verilen “iş güvenliği yetki belgesini” edinir. Bu belgenin sınıfları mevcuttur. 

İş güvenliği uzmanının sahip olduğu belgenin sınıfına göre hizmet sunacağı işyerlerinin tehlike sınıfı ve yetki sınırı bellidir;

· A sınıfı iş güvenliği uzmanı: Tüm tehlike sınıfındaki işyerlerinde yetkilidir.

· B sınıfı iş güvenliği uzmanı: Az tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde yetkilidir.

· C sınıfı iş güvenliği uzmanı: Az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde yetkilidir.

İş güvenliği uzmanı belge sınıfını yükseltmek için, mevcut seviyesinde zorunlu olan çalışma süresini tamamladıktan sonra her yıl düzenlenen ilgili sınava girerek başarılı olmalıdır.

01.01.2025 tarihi itibariyle yürürlüğe giren yeni yasaya göre 50’den az çalışanı olan, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri dahil olmak üzere, bir çalışanı dahi olsa her işveren iş güvenliği uzmanı bulundurmakla/dışarıdan hizmet almakla veya kendisi eğitim almakla mükelleftir.

Yönetmelikte belirtilen şekliyle iş güvenliği uzmanı sorumlu oldukları işyerlerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre her ay belirli sürede görev yapar:

· Az tehlikeli işyerleri için, çalışan başına ayda 10 dakika.

· Tehlikeli işyerleri için, çalışan başına ayda 20 dakika.

· Çok tehlikeli işyerleri için, çalışan başına ayda 40 dakika.

ROYAL İSG bünyesindeki iş güvenliği uzmanları sistemde kayıtlı oldukları işyerlerine her ay belirtilen süre kadar düzenli ziyaretlerde bulunarak, gözlemlerini yapar, gelişmelere göre rapor ve belgeleri güncellerler.

İş güvenliği uzmanının sorumluluk alanı insan sağlığı ile ilgili olduğu için manevi boyutunun yanı sıra yasal olarak da yükümlülükleri vardır. İş güvenliği uzmanı devlet tarafından sıkı şekilde denetlenmekte, prosedürlere uygunsuz durumların tespitinde ilk aşamada ceza puanı almakta, son kertede yetki belgesi iptal edilebilmektedir.

 İş güvenliği uzmanının görevleri dört ana başlıkta sıralanabilir;

1.Rehberlik ve Danışmanlık

İş güvenliği uzmanı işyerinde, çalışanlara rehberlik, işverene danışmanlık yapmakla yükümlüdür.

Rehberlik görevi kapsamında çalışanların iş sağlığı ve güvenliğinin önemini kavrayarak, bunu bir şirket kültürüne dönüştürmeleri için öncü olur. İş güvenliği uzmanı, çalışanlarla kurduğu iletişimde çalışma ortamını tanıtan, alınması gereken tedbirlerle ilgili, kullandıkları kişisel koruyucu donanımlarda dikkat etmeleri gereken hususlarla ilgili bilgilendirmeler yapar.

İş güvenliği uzmanı, danışmanlık görevi kapsamında işverenin mevzuatla ilgili hükümlerin tam olarak anlaşılmasından sorumludur. Bu bilgilendirmenin resmiyete ulaşması için görüşlerini yazılı olarak işverene bildirir. İş kazası, meslek hastalıkları ve ramak kala olayların nedenlerinin araştırılması ve tekrar yaşanmaması için alınacak önlemler konusunda işverene önerilerde bulunur.

2.Risk Değerlendirme

Risk değerlendirme kapsamında işyerindeki tüm riskleri belirleyerek, her risk için ayrı ayrı analiz yapar. Analiz sonucu risklerin ortadan kaldırılması veya minimize edilmesi için alınması gereken önlemleri işverene bildirir. Önlemlerin hayata geçirilmesinin takibini yapar.

3.Çalışma Ortamı Gözetimi

Özellikle inşaat, madencilik ve üretim sektörlerindeki işyerlerinde görev yapan iş güvenliği uzmanı için çalışma ortamının gözetimi görece daha önemli hale gelir. Bu kapsamda iş güvenliği uzman,ı periyodik kontrollerin ve ortam ölçümlerinin zamanında gerçekleşmesini sağlamak için işvereni bilgilendirir ve uygulama sürecinin takibini yapar. Acil durum eylem planını hazırlar; yangın, patlama, kaza gibi olası durumlarla ilgili ön hazırlıkları yapar. Acil durum uygulamaları ile ilgili işveren ve çalışanları bilgilendirir. İlk yardım malzemesi, yangın önleme ekipmanları ve diğer güvenlik ekipmanlarının kontrolünü yapar.

4.Eğitim, Bilgilendirme ve Dokümantasyon

İş güvenliği uzmanı, yangın ve ilk yardım gibi temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ek olarak sorumlu olduğu işyerinin ait olduğu sektöre özel eğitimleri planlamak ve uygulamakla yükümlüdür. Acil durum eylem planına göre gerekli tatbikatları çalışanlar için organize eder.

Çalışma ortamı gözlem raporlarını hazırlayarak, içerikle ilgili işvereni bilgilendirir. Yıllık değerlendirme raporu hazırlar. İş sağlığı ve güvenliği kurul toplantılarında da detaylı bilgilendirmelerini yapar.